Wprowadzenie: Tajemnica Boskiego stworzenia
Jednym z najgłębszych pytań teologii i filozofii jest to, czy Bóg stworzył wszechświat z niczego. Pomysł ten, często określany jako **tworzenie ex nihilo** (łac. „z niczego”), był przedmiotem dyskusji od wieków. Doktryna o stworzeniu głosi, że **Bóg jest źródłem wszystkiego, co istnieje poza Nim**, ale co to znaczy, że Bóg stworzył wszystko bez użycia jakichkolwiek wcześniej istniejących materiałów? W tym artykule zbadamy koncepcję **boskiego stworzenia**, jego zgodności ze współczesną kosmologią oraz konsekwencji, jakie ma ona dla naszego zrozumienia wszechświata.
Zrozumienie stworzenia poprzez przyczyny Arystotelesa
Aby uchwycić koncepcję stworzenia z niczego, musimy najpierw zrozumieć **Arystotelesowskie rozróżnienie między różnymi typami przyczyn**. Według Arystotelesa istnieją dwa główne typy przyczyn: **przyczyna sprawcza** i **przyczyna materialna**.
**Przyczyna sprawcza** to przyczyna, która powołuje coś do istnienia. Na przykład Michał Anioł jest przyczyną sprawczą posągu Dawida, ponieważ to on jest artystą, który go stworzył. Z drugiej strony **przyczyna materialna** to substancja fizyczna użyta do wytworzenia czegoś, na przykład marmuru, którego Michał Anioł użył do wyrzeźbienia posągu.
W kontekście boskiego stworzenia **Bóg jest przyczyną sprawczą** wszystkiego poza Nim samym. On powołał wszystko do istnienia, ale – i to jest kluczowa część – nie było w tym żadnej **przyczyny materialnej**. Bóg nie używał żadnej istniejącej wcześniej substancji ani materii. Doktryna stworzenia ex nihilo głosi, że **Bóg stworzył wszechświat z absolutnie niczego**, włączając całą materię, energię, przestrzeń i czas.
Współczesna kosmologia i stworzenie
Idea, że wszechświat powstał z niczego, jest koncepcją nie tylko teologiczną, ale także znajdującą **wsparcie we współczesnej kosmologii**. Badania astrofizyczne przeprowadzone w ubiegłym stuleciu ujawniły, że wszechświat **nie jest wieczny** – miał początek. Kosmolodzy prześledzili wszechświat aż do punktu w czasie znanego jako **Wielki Wybuch**, czyli momentu, w którym zaczęła istnieć przestrzeń i czas.
Przed Wielkim Wybuchem **nie było przestrzeni ani czasu**. Wszechświat kurczy się do granicy, poza którą nic nie istnieje. Wniosek ten doskonale pokrywa się z **doktryną stworzenia**. Jeśli przestrzeń i czas są skończone i mają punkt wyjścia, potwierdza to pogląd, że **Bóg powołał wszechświat do istnienia z niczego**.
To współczesne naukowe potwierdzenie początku wszechświata jest dramatycznym potwierdzeniem wiary, która od dawna była kluczowa dla **teologii judeochrześcijańskiej**. Przez stulecia teolodzy utrzymywali, że **Bóg stworzył wszystko bez użycia jakichkolwiek wcześniej istniejących materiałów**, a obecnie kosmologia dostarcza mocnych dowodów na poparcie tego twierdzenia.
Stworzenie i brak przyczyny materialnej
Jednym z najtrudniejszych aspektów doktryny o stworzeniu jest pogląd, że **Bóg stworzył wszystko bez żadnej materialnej przyczyny**. W życiu codziennym jesteśmy przyzwyczajeni do widoku rzeczy wykonanych z innych materiałów. Na przykład stolarz używa drewna do budowy mebli, a artysta używa farby do stworzenia obrazu. Ale jeśli chodzi o boskie stworzenie, **Bóg nie miał żadnych „surowców”, z którymi mógłby pracować**.
Koncepcja ta jest trudna do zrozumienia, ponieważ jest sprzeczna z naszym normalnym rozumieniem tego, jak powstają rzeczy. Jest to jednak istotne dla doktryny **stworzenia ex nihilo**. **Stwórcza moc Boga nie jest ograniczona** potrzebą wcześniej istniejącej materii. Zamiast tego powołał wszystko – **materię, energię, przestrzeń, a nawet czas** – do istnienia z absolutnej nicości. Jest to fundamentalna różnica pomiędzy ludzkimi twórcami a **boskim Stwórcą**.
Rola Boga jako przyczyny sprawczej
Rozumiejąc, że **Bóg jest przyczyną sprawczą** wszystkiego, możemy zobaczyć, że Jego akt stworzenia jest wyjątkowy i niezrównany. W przeciwieństwie do ludzkich twórców, których ograniczają materiały fizyczne, **Boży akt stworzenia** jest czysty i wolny od takich ograniczeń. Nie ukształtował On ani nie uformował wszechświata z czegoś innego; On po prostu **powołał to do istnienia** swoją wolą.
To prowadzi nas do idei, że **Bóg jest ponadczasowy i istnieje poza czasem i przestrzenią**. Chociaż wszechświat ma początek, **Bóg jest wieczny**. Istniał przed wszechświatem i dlatego nie jest ograniczony ograniczeniami czasu i materii. Fakt, że Bóg może wyprowadzić coś z niczego, świadczy o Jego **nieskończonej mocy i naturze**.
Znaczenie stworzenia z niczego
Pomysł, że **Bóg stworzył wszechświat z niczego** niesie ze sobą głębokie implikacje dla tego, jak rozumiemy rzeczywistość. Po pierwsze, oznacza to, że **wszechświat nie jest wieczny** – miał początek, a początek ten pochodził od Boga. Podważa to długo utrzymywane przekonanie filozoficzne, szczególnie w **myśli starożytnej Grecji**, że wszechświat zawsze istniał w jakiejś formie.
Dodatkowo stworzenie ex nihilo podkreśla **zależność wszystkiego od Boga**. Jeśli Bóg jest przyczyną sprawczą wszystkiego, to wszystko, co istnieje, zawdzięcza Mu swoje istnienie. **Bez Boga** nic by nie istniało – nawet koncepcja przestrzeni i czasu. Ta świadomość podkreśla ideę, że stworzenie to nie tylko jednorazowe wydarzenie, ale ciągły akt **podtrzymania wszechświata**.
Jak stworzenie łączy się z odkryciami naukowymi
**Zgodność teologii ze współczesną nauką** jest jednym z najbardziej ekscytujących aspektów tej dyskusji. Odkrycie, że wszechświat miał początek – Wielki Wybuch – jest zgodne z ideą, że **Bóg stworzył wszechświat z niczego**. Przez wieki **teologia judeochrześcijańska** pozostawała w opozycji do greckiego przekonania filozoficznego, że wszechświat jest wieczny. Otóż **kosmologia potwierdza twierdzenie teologiczne**, że wszechświat jest skończony i miał początek.
To odkrycie naukowe dodaje wiarygodności **doktrynie stworzenia**. Pokazuje, że teologiczne idee dotyczące pochodzenia wszechświata nie są jedynie kwestią wiary, ale mogą być również **poparte dowodami empirycznymi**.
Wniosek: Refleksja nad stworzeniem i istnieniem
Koncepcja **stworzenia z niczego** jest jednym z najgłębszych i najbardziej fascynujących tematów w teologii. Podważa nasze zrozumienie tego, jak rzeczy powstają i ujawnia **wyjątkową moc Boga** jako Stwórcy wszystkich rzeczy. Rozumiejąc Boga jako sprawczą przyczynę wszystkiego, bez potrzeby stosowania jakichkolwiek wcześniej istniejących materiałów, zaczynamy doceniać **nieskończoną naturę boskiego stworzenia**.
Ostatnie odkrycia **współczesnej kosmologii** stanowią silne wsparcie dla doktryny **stworzenia ex nihilo**. Pomysł, że wszechświat miał początek, doskonale pokrywa się z przekonaniem, że **Bóg stworzył wszystko z niczego**. Ta harmonia między wiarą i nauką pogłębia nasze zrozumienie obu i przypomina nam o **tajemnicy i mocy** Bożego aktu stwórczego.
Jeśli jesteś zainteresowany dalszym zgłębieniem tego tematu, zachęcam do obejrzenia tego filmu, w którym szczegółowo omawiana jest idea **tworzenia z niczego**: William Lane Craig – Czy Bóg stworzył z niczego?.